Saltanat dönemi, İttihat ve Terakkinin hakimiyeti altında oldukça buhranlı geçti. 10 defa hükümet değişikliği oldu. Sadece kukla olarak tahtta kaldı.
V. Reşat'ın yaptığı ilk değişim, Sultan Abdulhamit'in kullandığı Yıldız Sarayından ayrılarak, Batı güçlerine sadakatin sembolü olan Dolmabahçe Sarayına geçmek olmuştur.
Vefatı üzerine, yerine kardeşi Vahideddin geçmiştir.

Havran Dürzi İsyanı, Suriye'nin Havran bölgesinde yaşayan Dürzilerin 1909'da Osmanlı otoritesine karşı gerçekleştirdiği güçlü bir isyandır. İsyanın lideri olan Zukan yakalandı ve 1911'de idam edildi (bazı kaynaklar idamın 1910'da uyguladığını belirtir).

31 Mart Olayı ve II.Abdülhamit'in tahttan indirilmesi sonrasında, Anayasa üzerinde değişiklikler yaparak Padişahın yetkilerini daraltarak Meclisin yetkilerini artırma kararları aldı.

Hadiseden sonra kurulan Divan-ı Harb, isyancılardan 56 kişiyi idama mahkum etti. Derviş Vahdetî de bunlar arasındaydı. Cezalar 3 Mayıs-25 Haziran arasında infaz olundu.

Prens Sabahaddin önce tevkif edilip, sonra serbest bırakıldı. O da hemen Avrupa'ya kaçtı. Diğerleri de sürgün ve hapisle cezalandırıldılar. İsyanın mahiyetini ve tertipçilerini araştırmak için kurulan komisyon kısa bir müddet sonra dağıtıldı.

İçtimaatı Umumiye Kanunu ile dernek kurma özgürlüğü kabul edilmiş oldu.

Kaçar Hükumdarı

Kanun-i Esasî (Anayasa)'de yapılan değişiklikle padişahın yetkileri kısıtlandı.

Mustafa Kemal, İttihat ve Terakki Cemiyetinin 22 Eylül 1909 tarihinde ki 2. Genel Kongresi'nin ardından subaylardan oluşan gizli bir cemiyet kurar. Çünkü Mustafa Kemal'in eleştirileri İttihat ve Terakki tarafından dikkate alınmamıştır ve ordunun durumu gün geçtikçe kötüye gitmektedir.

Bu cemiyetin İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne alternatif olarak kurulduğuna dair bir olgu bulunmamaktadır. Sözkonusu cemiyetin amacı, ordu içerisinde disiplini sağlamak ve bunun için ordu mensuplarına telkinde bulunmakla sınırlıdır. Abdurrahman Çaycı da cemiyetin amacını, kısaca orduyu modernleştirmek ve "cemiyetin örgütü aracılığıyla fikirlerini yaymak, bir defa bu kanaatlerini kabul ettirdikten sonra, duruma göre harekete geçmek" olarak belirtmektedir. Mustafa Kemal, cemiyeti Nuri (Conker), Fuat (Bulca), topçu zabitleri Hamdi ve Kazım, Miralay Rasim ve Mülazım Mahmut ile birlikte kurar. Bu kişilerin hepsi, aynı zamanda İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin üyeleridirler.

Mustafa Kemal'den sonra cemiyete Nuri Bey; Nuri Beyin de Arnavutluk'a gönderilmesinin ardından Fuat Bey başkanlık yaparlar. Trablusgarp savaşının çıkmasıyla birlikte cemiyetin liderleri, bu bölgeye giderler. Böylece cemiyet çalışmalarını tatil etmek zorunda kalır.

Bağdat Demiryolları kapsamında yapılan, inşaatına 30 Mayıs 1906'da başlanan Haydarpaşa Garı törenle açıldı.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 23 Teşrinievvel 325 (5 Kasım 1909) tarihinde 3ncü Ordu Erkân-ı Harbiyesine tayin buyrulmuştur.

Osmanlı tarihiyle ilgili bilimsel çalışmalar yapmak amacıyla Tarihi Osmani Encümeni kuruldu.

Buhara Emiri

(d.1842 - ö.1910)

Cerrahpaşa Hastanesi açıldı.

Hicaz Demiryolu Memur ve Müstahdemlerine hastalık, kaza halleri için yardım sandığı

1910'lu yıllarda İzmir'de Halkapınar'da yabancı sermaye tarafından "Aydın" ismiyle bir bira fabrikası kuruldu. Bu fabrika 1931 yılında faaliyetini durdurdu. Bu fabrikanın yerinde, bu gün, Tekel Gn.Md. Şarap Fabrikası faaliyet göstermektedir.

Modern-ulusal devletler öncesi bir uygulama olan dâhili gümrük vergisi Fransa'da 1789'a, Kara Avrupası'nda ise 19. yüzyıl sonlarına kadar yürürlükte kalmıştır.

Osmanlı'da ise tedricen kaldırılmakla birlikte 20. yüzyıl başlarına kadar varlığını sürdürmüş olan dâhili gümrük vergileri, bir ülkenin sınırları içerisindeki ticaretin vergilendirilmesi anlamına gelmektedir.

Osmanlı İmparatorluğu'nda gümrük vergisinin uygulandığı sınır kavramı karadan denize veya denizden karaya geçişlerin gerçekleştiği hattır.

Denizden karaya çıkışta ödenen gümrük vergisi "âmediye", karadan denize geçerken ödenen gümrük vergisi ise "reftiye" olarak adlandırılmıştı.

Osmanlı İmparatorluğu'nda dâhili gümrük uygulamaları daha çok ticaretin yoğun olduğu şehirlerde ve limanlarda yoğunlaşmıştır. Ancak, bunun yanında düşük yoğunluklu ticarete sahip olan bazı şehirlerde de uygulanmıştır.

Şehir ve çevresinde bulunan kasaba ve köylere gelen mallar eğer şehrin sınırları içerisinde satılacaksa dâhili gümrük vergisi alınmış, eğer gelen mallar, o şehir ve çevresi içerisinde satılmayıp transit geçiş yapacaklarsa da "bacadı" verilen, malların 1/10'u ile 1/50'si arasında değişen tutarlar üzerinden vergi alınmıştır.

Gümrüğün yer aldığı şehir içerisinde üretilip satılan ürünlerden ise dâhili gümrük vergisi alınmamıştır. Gümrükten vergi ödeyerek geçmiş bir tüccara "edâ tezkiresi" verilmiş ve aynı tüccar başka bir gümrüğe rastladığında kendisinden tekrar vergi alınmamıştır.

Çırağan Sarayında yangın çıktı.

(d.30 Aralık1842-ö.24 Şubat 1910). Türk arkeolog, müzeci, ressam ve Kadıköy'ün ilk belediye başkanı. İlk Türk arkeoloğu kabul edilir. Sakız Adası'ndan ufak yaşta evlatlık olarak gelen Rum asıllı Osmanlı sadrazamlarından İbrahim Ethem Paşa’nın oğlu, İstanbul Milletvekili, belediye başkanı, müzeci, kimyager ve felsefeci Halil Ethem Bey ve nümizmat İsmail Galip Bey’in ağabeyidir.

Kışkırtmalar sonucunda Arnavut ayaklanmaları başladı.

Girit Meclisi, Yunan Kralına sadakat yemini etti.

Japonlar, Kore kralını indirip, Kore Yarımadası'nı ilhak etti.

Dünya Babalar Günü, ilk kez ABD'de kutlandı.

Çin'de kölelik kaldırıldı.

Kiliseler Kanunu, Osmanlı meclisinde kabul edildi.
Kanun, Patrikhaneye bağlı olan tartışmalı kiliselerin belirli ölçülere göre cemaatler arasında paylaştırılmasını öngörüyordu.
Yeni kiliselerin inşası için bütçeye ödenek konulması kararlaştırılmıştı.
İttihat Terakki Hükümeti bu kanun ile Balkanlar'daki kavganın duracağını hesap ederken, İtilaf Devletlerinin yıllarca teşvik ettiği Balkan Devletleri ittifakının önündeki en ciddi engel de ortadan kalkmış oluyordu. Balkan İttifakının kurulması, Osmanlı Devleti için büyük yıkımın ana nedenlerindendir.

Sultan Abdülaziz tarafından inşa ettirilmiş olan İstanbul'daki Çırağan Sarayında yangın çıktı.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 24 Ağustos 326 (6 Eylül 1910) tarihinde 3ncü Ordu Zabitan Talimgahı Kumandanlığı'na ve sene-i mezkûre teşrinievvelinde tekrar mezkûr 3ncü Ordu Erkân-ı Harbiyesine ve bilahara Kânunusâni zarfında 5nci Kolordu Erkân-ı Harbiyesine tayin buyrulmuştur.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: Mustafa Kemal, Fransa'da yapılan Pikardi Manevralarına Türk Ordusu temsilcisi olarak katıldı.

Konsolosluk konuları

(d.1851 - ö.1911)

Rasathane-i Amire Mehmet Fatih Gökmen tarafından Kandilli Rasathanesi kuruldu. Istanbul Astronomi ve Meteoroloji Rasathanesi 1911'de şehir merkezinden Kandilli'ye taşınmıştır.

1911 yılında Türkiye'de ilk çimento fabrikası 20.000 ton/yıl kapasite ile İstanbul Darıca'da kuruldu.

1912 yılında Türkiye'de, Aslan Osmanlı Anonim Şirketi' ne ait "Darıca Fabrikası" ile "Eskihisar Portland Çimento ve Su Kireci Osmanlı Anonim Şirketi'ne" ait Eskihisar Fabrikası işletmeye alındı.

1919 yılında hemen yakınındaki Eskihisar Çimento Fabrikası ile birleşerek Aslan ve Eskihisar Çimento ve Su Kireci Anonim Şirketi adını aldı.

1920 yılında halka açık gerçek bir anonim şirket niteliği kazanan şirket, Aslan ve Eskihisar Müttehit Çimento Fabrikaları A.Ş. adını aldı.

Babıâli yangınında bazı bakanlık binaları zarar gördü.

1911 Arnavutluk İsyanı, Mart-Ağustos 1911 tarihleri arasında Osmanlı hükümetine karşı Malisörlü Katolik Arnavutlar tarafından gerçekleştirilen bir isyandır. Podgorica isyancıların ana üssü olup isyancılar Karadağ Kralı I. Nikola tarafından desteklenmiştir.

M.Kemal, Arnavutluk'ta çıkan isyanı bastırmak için bu bölgede görevlendirildi.

Panço Villa ve Emiliano Zapata'nın, bir yıl once başlattığı ayaklanmanın ardından Meksika'da darbe oldu.

Sonradan IBM adını alacak olan Computing Tabulating Recording Corporation adlı şirket kuruldu.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 14 Eylül 327 (27 Eylül 1911) tarihinde muvakkaten Trablusgarp Fırkası Erkân-ı Harbiyesine memur edilmişse de Trablusgarp'a gitmeksizin İstanbul'a celbi 5nci Kolordu'ya tebliğ edilerek Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Dairesi'ne tayin buyrulmuştur.

25 Eylül'de İtalya, Osmanlı Devletine Savaş ilan etti. İtalyanlar'ın Libya'ya saldırmasıyla, Trablusgarp Savaşı başladı.

Balkan Savaşının başlaması ile 8 Ekim 1912 tarihinde Osmanlı subayları, yönetimi yerel idarecilere bırakarak Anadolu'ya geçtiler ve Trablusgarp Savaşı, Osmanlı'nın çekilmesiyle İtalya'nın zaferiyle sonuçlanmış oldu.

Osmanlı tâbiyetine karşılık dinî özerklik

1911, İstanbul
Kurucuları: İsmail Hakkı Paşa, Dr.Dagavaryan, Mustafa Sabri, Abdülhamid Zöhravi, Müşir Fuat Paşa, Damat Ferit Paşa, Ferik Süleyman Paşa, Volçentrinli Hasan, Miralay Sadık, Dr. Rıza Nur, Tahir Hayrettin

22 Ocak 1919 Hürriyet ve İtilaf Fırkası, yeniden çalışmaya başladı.
- Yeni Başkan: Müşir Nuri Paşa
- Üyeler: Müşir Zeki Paşa, Ayan azası Abdülkadir, eski Konya Mebusu Zeynelabidin, eski Tokat Mebusu Mustafa Sabri, eski Karesi Mebusu Vasfi Efendi, Süleyman Paşa, Celalettin Paşa, Ali Kemal, Refik Halid (Karay), Nureddin, eski Tahran Sefiri Hasip, sabık Maarif Nazırı Rıza Tevfik (Bölükbaşı), Tüccardan Hacı Osman ve Mehmet Ali Beyler

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 14 Teşrinisani 327 (27 Kasım 1911) tarihinde Binbaşılığa terfi edilmiştir.

Güney kutbu (Antarktika) keşfedildi - Kaptan Scott ile uzun süren bir rekabetten sonra, Norveçli Roald Amundsen Güney Kutbu'na ilk ayak basan kişi oldu. Amundsen'den bir ay sonra kutup noktasına varan Kaptan Scott ve adamları dönüşte güney kutbunda donarak öldüler.

Mustafa Kemal Trablusgarb'a geldi. Burada Kurmak Binbaşı rütbesiyle savaşa katıldı.

(d.1837 - ö.1912)

Soma-Bandırma demiryolu hattı işletmeye açıldı.

Alman Alfred WEGENER kıtasal kayma kuramını ortaya attı.

Henrietta LEAVITT pulsarların periyodu ile parlaklığı arasındaki korelasyonu keşfetti.

İstanbul'da ilk hava meydanı, askeri amaçlarla 1912 yılında Yeşilköy'de hizmete girdi. Ayastefanos (Yeşilköy) Tayyare İstasyonu olarak biliniyordu. Sivil havacılığımızın ilk adımı, 1925 yılında yine Yeşilköy'de kurulan Türk Tayyare Cemiyeti ile atıldı. Küçük bir askeri hangar ile yanındaki kargir binanın sivil uçuşlara tahsis edilmesinin ardından, İstanbul-Ankara arasında Şubat 1933'de gerçekleştirilen ilk uçuşla,"Yeşilköy Hava Meydanı" sivil uçuşlara açılmış oldu.

1947 yılında Westinghouse Electric Internatıonal Company ve The IG White Engineering Corporation ile sözleşme imzalandı. 1949 da başlanan inşaat, 1953 de tamamlandı ve 1 Ağustos 1953 de "Yeşilköy Hava Meydanı" uluslararası uçuşlara açıldı. Yeşilköy Havalimanı, 1985 yılında Atatürk Hava Limanı adını aldı.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 19 Kânunusani 327 (1 Ocak 1912) Tarihinde Bingazi'de bulunan müşarünileyhin Derne karşısındaki Şark Gönüllü Kumandanlığı'nı deruhte etmiştir.

17 Aralık 1908 de göreve başlayan 3.Meclis-i Mebusan Padişah tarafından feshedildi.

Şubat 1912 tarihinde yapılan seçimlerde yaşanan şiddet olayları ve halkın üzerinde kurulan baskı nedeniyle siyasi tarihe 1912 seçimleri "sopalı seçim" olarak geçti. 1912 sopalı seçimlerinde 270 milletvekilinden 264'ünü İttihat ve Terakki Fıkrası'nın adayları tamamen hile ile kazandı.

Avnullah Korveti batırıldı.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 26 Şubat 327 (11 Mart 1912) tarihinde Derne Kumandanlığı'na tayin edilmiştir.

24 Mayıs 1911'de başta dönemin ünlü Türkçüleri olmak üzere, birçok tanınmış şair, edip, bilim ve düşünce adamına mektuplar yazdılar ve 21 kişilik de bir girişimciler kurulu oluşturdular. Bu topluluğun Dr. Fuat Sabit (Ağacık) başkanlığındaki üyeleri ile ünlü Türkçülerden Mehmed Emin (Yurdakul), Akçuraoğlu Yusuf, M. Ali Tevfik (Yükselen), Emin Bülend (Serdaroğlu) ve Ağaoğlu Ahmed Beğlerin katıldığı bir toplantı yapıldı.

Türkçülük düşüncesini yayacak ve yaşatacak bir derneğin kurulması ve adının da "Türk Ocağı" olması, 3 Temmuz 1911'de yapılan bu toplantıda kararlaştırıldı. Bu toplantının yapıldığı tarih, bu yüzden Türk Ocağı'nın "fiili" kuruluş tarihi de sayılır. Çünkü o toplantıda kuruluş işlemlerini gerçekleştirecek bir "geçici yönetim kurulu" seçilmiştir.

Derneğin kurucusu görünenler, Mehmed Emin (Yurdakul), Ahmed Ferit (Tek), Ağaoğlu Ahmet ve Askeri Tıbbiyelelileri temsilen Fuat Sabit (Ağacık) beylerdir.

Ocağın amacı, "Akvam-ı İslamiyenin bir rükn-i mühimmi olan Türklerin milli terbiye ve ilmi, içtimai, iktisadi seviyelerinin terakki ve i'lasıyla Türk ırk ve dilinin kemaline çalışmak" idi.

Bir Alman şirketine 1910'da ısmarlanan Galata Köprüsü hizmete girdi. Köprüden geçiş 1930'a kadar paralı olarak sağlandı. "Müruriye" denilen geçiş parasını, önlükler giyen tahsildarlar topluyordu.

2340 yolcusuyla, 10 Nisan 1912'de Londra'dan New York'a ilk yolculuğuna çıkan Titanik isimli gemi, New Foundland'ın güneyinde battı: 1513 kişi öldü. Geminin batma sebebi olarak, buzdağına çarpması gösterildi.

4. Meclis-i Mebusan toplandı.

İlk defa, bir Osmanlı pilotu olan Fesa (Evrensev) Bey Osmanlı tayyaresi ile Türk toprakları üzerinde uçtu.

18 Nisandan itibaren İtalyanlar'ın Rodos, Oniki Ada ve Çanakkale Boğazı'na tecavüzleri başlamıştı. Nihayet 4 Mayıs'ta Rodos adası işgal edildi.

İstanbul'da çıkan büyük yangında 1120 ev kül oldu.

Mançu hanedanının yakılıp Çin Cumhuriyetinin kurulması.

Yeşilköy Hava Uçuş Okulu'nun açılışı. Daha sonra Hava Harp Okulu olacaktır.

Halaskar Zabitan, kendisini "Kurtarıcı Subaylar" olarak ifade eden gizli ve silahlı bir örgüttür. 1912 Mayısından Bab-ı Ali baskınına kadar bir çok eylem gerçekleştirmiştir.

İstifa etmekle birlikte daha hükümeti devretmemiş olan Sait Paşa, Padişaha giderek askere hitaben bir beyanname yayınlanmasına muvaffak olmuştur. Orduya hitaben yazılan, askerin siyasete müdahale etmemesi ve kendi vazifeleri ile meşgul olmalarını isteyen beyanname 19 Temmuz'da yayınlanmıştır. Bu beyannamede askerin isteklerinin göz önünde bulundurulduğu belirtilmiş, askerin bu tavrının askeri disipline aykırı olduğu ve bu nedenle "ihanet" sayılacağı ifade edilmiştir.

HALASKAR ZABİTAN GRUBU
1912, İstanbul
Kurucu ve Yöneticiler:
Kurmay Binbaşı Gelibolulu Kemal (Şenkıl), Kurmay Kolağası Kastamonulu Hilmi, Sürvari Kaymakamı Recep, Bahriye Binbaşısı İbrahim Aşki, Yüzbaşı Kudret

Gazi Ahmed Muhtar Paşa tarafından kurulan ve üç eski sadrazamın da dahil olduğu kabine. İttihad ve Terakki'ye muhalif olarak ortaya çıkan ve "Halaskar Zabitan Grubu" adı ile anılan gizli cemiyetin faaliyetleri sonucu Said Paşa istifa etmiş, sadaret teklif edilen Londra elçisi Tevfik Paşa da padişah için "Na kabil-i kabul" olan "Meclis-i Mebusan'ın dağıtılmasını" şart olarak öne sürmüştü.

Sadaret'e 1912'de (9 Temmuz 1328) Ahmed Muhtar Paşa tayin edildi.

Bu arada İttihat ve Terakki'ye mensup valilerin görevden alınması meselesinden Hüseyin Hilmi Paşa da istifa etmiş ve yerine Sami Paşazade Halim Bey getirilmiştir.
Büyük Kabine'nin karşılaştığı güçlükler, devletin iç gaileleri yanında, Balkan devletlerinin aralarında anlaşarak hazırlıklarını yapmaları ve Osmanlı Devleti'ne savaş açmalarıdır. Rumeli'deki ıslahat meselesinde delege bulundurmaları ve silah altındaki Osmanlı askerinin terhisi gibi kabulü mümkün olmayan istekler karşısında başlayan Balkan Savaşı bu kabine zamanına rastlar.

Padişah Sultan Mehmet Reşat, 18 Nisanda toplanan 4. Meclis-i Mebusan'ı Gazi Ahmet Muhtar Bey'in önerisi ile feshetti.
14 Mayıs 1914'e kadar kadar Osmanlı Meclisi toplanmadı.

Tekirdağ ilinin Mürefte beldesinde 7,3 büyüklüğünde deprem meydana geldi.

Bulgaristan, Romanya, Sırbistan, Karadağ ve Yunanistan temsilcileri, Sofya'da toplanarak Osmanlı'ya saldırı maksadıyla bir ittifak antlaşması imzaladılar. Ekim ayı ortalarında Osmanlı Topraklarına saldırıları başladı.

Balkan ülkelerinden Karadağ'ın Osmanlı İmparatorluğu'na savaş açması ile 1. Balkan Savaşı başladı.

Bulgarlar'ın Edirne saldırısı başladı. Ünlü Edirne Müdafii Şükrü Paşa'nın örgütlediği Edirne Savunması, her türlü yokluk ve yoksunluğa rağmen altı aya yakın şehiri korudu.

Bulgaristan ve Sırbistan, Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti.

Yunanistan, Osmanlı Devleti'ne savaş ilan ettti.

Trablus ve Bingazi'nin İtalya'ya terk edilmesi:
İtalya Krallığı ile Osmanlı İmparatorluğu arasında Trablusgarp Savaşı sonunda imzalanan antlaşmaya göre, Rodos ve Oniki Ada İtalya'ya bırakılıyor, Trablus ve Bingaziye tam özerklik veriliyor, Osmanlı Libyada ki sivil-asker tüm görevlilerini geri çekiyordu. Aynı antaşma ile Osmanlının İtalyaya verdiği kapitülasyonlar kaldırıldı.
Bu anlaşma İtalyan tarihinde Trattato di Losanna - Lozan Anlaşması olarak geçmektedir. "Ouchy" Lozan'ın bir semtidir.

Kırcaali-Paşmaklı Savaşı kaybedildi.

Komanova Savaşı kaybedildi.

Kırkkilise (Kırklareli) Savaşı kaybedildi.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 11 Teşrinievvel 328 (24 Ekim 1912) tarihinde rahatsızlığına mebni Dersaadet'e hareket etmiştir.

1.Balkan Harbinde 26 Ekim 1912'de Yunanlılar Selanik'i işgal ettiler. İlk teslim görüşmeleri Topsin Han'da yapıldı. 8. Kolordu komutanı Hasan Tahsin 9 Kasım 1912'de Selanik'i tek kurşun bile atmadan 25000 üzeri asker ve teçhizatla birlikte veliaht Konstantinos'a teslim etti.

Sultan Abdülhamit, Selânik'ten İstanbul'a getirildi.

Lüleburgaz Savaşı kaybedildi.

Eçmiyazin Katagikosu, Mısır'da bulunan Bogos Nubar Paşa'yı, yetkili temsilci olarak tayin etti.

Çatalca Savaşı kazanıldı.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 8 Teşrinisani 328 (21 Kasım 1912) tarihinde Karargâh-ı Umumi emrine verilerek mezkûr ay zarfında Bahrü sefit Boğazı Kuvay-i Mürettebesi Erkân-ı Harbiyesi'ne tayin buyrulmuştur.

Osmanlı Devleti'nin Balkan devletleri ile mücadelesinden faydalanan Arnavutluk, 28 Kasım 1912'de bağımsızlığını ilan etti.

İmroz Deniz Muharebesi
Yunanlılar Osmanlı donanmasının Çanakkale Boğazını geçmesini engellemek amacıyla boğazı abluka altına aldılar. Sıra ile 22 Ekim'de Limni, 31 Ekim'de İmroz ve Taşoz, 4 Kasım'da Sakız, 7 Kasım'da Bozcaada Yunanlıların eline geçti.

Osmanlı İmparatorluğu Yunan donanmasını imha için yakaladığı fırsatı değerlendirememiş, Yunan donanması da savaş alanını terk etmiştir. Ancak Osmanlı İmparatorluğu Ege'deki tüm adaları kaybetmiş ve Londra Antlaşması'nda büyük devletler Ege adalarını Yunanistan'a vermişlerdir.

Osmanlı İmparatorluğu II. Meşrutiyetten üç yıl sonra Trablusgarp Savaşı'nda Akdeniz adalarına (Oniki Ada), dört yıl sonra da Kuzey Ege adalarını yitirmiştir.

(d.1844-ö.1912). Türk yazar, gazeteci ve yayıncı. Tanzimat dönemi yazarlarındandır. Türk edebiyatının gerçek anlamda ilk popüler yazarıdır. 1870'te Devir adıyla bir gazete çıkardı ancak ilk sayıda kapandı.

Garbi Trakya Devlet-i Muvakkatiyesi

John WATSON davranışçı ekolü kurdu.

Konsolosluk, Şili'yle ilk anlaşma

Henry FORD ilk üretim bandını kurarak günde 1000 otomobil üretmeye başladı.

İngiliz Ernest RUTHERFORD ve Danimarkalı Niels BOHR atomik yapıyı ortaya koydu.

ABD'li pilot Elmer SPERRY ilk robotu yaptı. (Robot sözcüğü Çek dilinde zorunlu emek anlamındadır ve bu terim tarlada köle gibi sürekli çalışan işçiler için kullanılmıştır.)

Ham petrolden benzin eldesi patentlendi.

İTTİHAT ve TERAKKİ'NİN HÜKÜMET DARBESİ
İttihat ve Terakki Fırkası tarafından hükümeti elde etmek amacıyla düzenlenmiştir.

31 Mart vakasından beri tasarladıkları hükümet darbesini gerçekleştirmek için harekete geçtiler ve yapacakları hükümet darbesine milli bir galeyan şekli vermek istediler.

Enver Bey, yanına İttihat ve Terakki'den sekiz-on kişiyi de alarak Babıali'ye doğru yola çıktı. Yol boyunca halktan da katılanlar olması sağlandı. Babıali'de önce sadaret yaveri ardından Harbiye nazırının yaveri, polis komiseri gibi bir çok ismi öldürerek sadrazamın odasına girdiler. Sadrazam Kamil Paşa, karşı koymaksızın istifaya mecbur kalarak istifasını Padişaha hitaben yazdı. Enver Bey ardından saraya giderek Sultan Reşad'ı, istedikleri isimleri istedikleri mevkiye tayin etmeye zorladı.

31 Mart olaylarında Hareket Ordusu komutanı olarak İstanbula'a giren Mahmut Şevket Paşa Sadrazam yapıldı. Yeni hükümetin ilk icraatı, eski kabine üyelerini sürmek oldu. Mahmut Şevket Paşa, iktidarı paylaşmaya yanaşmayan bir mizaca sahipti. Bu nedenle 11 Haziran 1913 tarihinde bir suikast ile öldürüldü.

Babıali baskınıyla iktidarı ele geçiren İttihat ve Terakki, I.Dünya Savaşı'na kadar halkı ve muhalefeti sindirerek ülkeyi tek partili bir rejimle yönetti ve Osmanlı Devletinin parçalanmasına sebep oldu.

Şarköy Çıkarması: Osmanlı 10. Kolordusu ile Bulgar 7. Rila Piyade Tümeni arasındaki 8 - 10 Şubat 1913 tarihlerinde gerçekleşen harekat ve muharebedir.

M.Kemal, II.Balkan Savaşında Bolayır Kurmay Başkanı olarak görev yaptı.

Bolayır Muharebesi kaybedildi.

I.Balkan Savaşında, Yanya şehri, düşman orduları tarafından işgal edildi.

I.Balkan Savaşında, Edirne, Bulgar Kralı Ferdinand tarafından işgal edildi.

Edirne, Bulgar işgaline maruz kaldı.

Osmanlı yenilgisinin ardından, barış koşullarını saptamak üzere Aralık ayında başlayan Londra Konferansı 1913 Mayıs'ında sonuçlandı. Balkan Savaşı'nı izleyen yıllarda yüzbinlerce Türk İstanbul ve Anadolu'ya sığındı.

Osmanlı'da ilk feminist örgüt sayılabilecek Teali-i Nisvan kuruldu.

I. Balkan Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin büyük kayıplar vermesi üzerine barış görüşmeleri başladı.

30 Mayıs 1913‘de taraflar arasında savaşı bitiren Londra Antlaşması imzalandı.
Bu antlaşmaya göre Arnavutluk bağımsızlığını kazananırken Girit Yunanistan'a verildi.
Osmanlı Devleti'nin Trakya sınırı, Edirne'yi dışarıda bırakacak şekilde Midye-Enez hattı olarak kabul edildi.

Balkan Savaşı neticesinde Osmanlı İmparatorluğu'ndan elde ettikleri toprakları paylaşamayan Balkan Devletleri, yeniden, bu kez aralarında savaşmaya başladılar. Bulgaristan, bir süre sonra Romanya ve Sırbistan'ın saldırısına uğrayınca, Edirne'yi boşaltmak zorunda kaldı.

Bundan yararlanan Osmanlı Hükümeti harekete geçti ve Enver Paşa komutasındaki birliklerimiz 21 Temmuz 1913'te Edirne'yi işgalden kurtardı.
Enver Paşa hem kendisi açısından hem de İtihat ve Terakki açısından bu başarı ile büyük bir prestij elde etmiştir.

29 Eylül 1913'te imzalanan İstanbul Antlaşmasıyla da fiili durum resmiyet kazandı.

Arap Yarımadası'nda Osmanlı-İngiliz sınırının tespiti

II. Balkan Savaşı sona erdi. Bulgaristan, Romanya, Sırbistan, Karadağ, ve Yunanistan arasında Bükreş Antlaşması imzalandı.

İngiliz Sheffield paslanmaz çeliği buldu.

II.Balkan savaşı sonrasında, Gümülcine'nin de geri alınmasıyla burada, Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti / Garbî Trakya Hükûmet-i Muvakkatesi / Batı Trakya Geçici Hükûmeti kuruldu.
Daha sonra Garbî Trakya Hükûmet-i Müstakilesi veya Batı Trakya Türk Cumhuriyeti 31 Ağustos 1913 tarihinde Batı Trakya'da kuruldu.

• Başkenti Gümülcine olanı bu yeni Türk devleti rejim olarak Cumhuriyeti benimsemişti.
• Tarihteki ilk Türk Cumhuriyetidir.
• Cumhurbaşkanlığına Salih Hoca seçildi.
• 12 Eylül 1913 tarihinde Batı Trakya Türk Cumhuriyeti adıyla bağımsız bir devlet kurulduğu dünyaya ilan edildi.
• Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti'nin milli marşını Süleyman Askeri Bey yazdı. Bu marşta şehitlikten ve mücahidlerden söz ediliyordu.
• Devlete ait Posta pulu ve pasaport bastı.
• 30.000 kişilik bir askeri güce sahipti.
• Osmanlı yasa ve tüzükleri aynen kabul edildi.
• Selanik doğumlu bir Yahudi olan Emanuel Karasu tarafından, Fransızca ve Türkçe olarak yayın yapan Müstakil-Indépendant adında resmi bir haber ajansı kuruldu.

10 Ağustos 1913'te imzalanan Bükreş Anlaşması ile Batı Trakya bölgesi Bulgaristan'a bırakılmıştır.
29 Ekim 1913 tarihinde dağıldı.

İkinci Balkan Savaşının sonu

II. Balkan Savaşı sonunda Bulgaristan ve Osmanlı Devleti arasında 29 Eylül 1913‘te İstanbul Antlaşması imzalandı.

Antlaşmaya göre Edirne, Dimetoka, Kırklareli Osmanlılara kalırken, Kavala ve Dedeağaç Bulgaristan'a verildi. Böylece Meriç Nehri iki ülke arasında sınır olarak kabul edilmiş oldu.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 14 Teşrinievvel 329 (27 Ekim 1913) tarihinde Sofya Ataşemiliterliği'ne tayin buyrulmuştur.

Bu atama, Mustafa Kemal'in İttihat ve Terakki içinde yaşadığı dışlanmanın vardığı son noktadır. Böylece Mustafa Kemal, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşüne kadar tarihin kenarına itilmiş olur. Bunun temel nedeni, Mustafa Kemal'in milli devlet programının kabul görmemesidir.

Ateşemiliterlik, askerî bir uzmanın kendi devletini temsilen başka ülkelere giderek temsilci sıfatıyla görev yapmasıdır. Balkan Harbi'nden sonra Osmanlı bünyesinden çıkan dört devletten biri olan Bulgaristan da bu anlamda incelenmeye değer olduğundan Gazi'nin yolu buraya düşer. Hatta Balkan Harbi'nde Osmanlı Devleti'nin Bulgarlara yenilmesini, onların bir operaya sahip olmasıyla ilişkilendirir.

Sınır demarkasyonu

Hint lider Mahatma Gandhi tutuklandı.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 24 Teşrinievvel 329 (6 Kasım 1913) tarihinde Bingazi muharebatında ibraz-ı şecaat ve liyakat etmesine mebni kıdemine iki sene zam, Dördüncü Rütbe'den Osmani Nişanı ita kılınmıştır.
Binbaşı rütbesindeyken gönüllü olarak katıldığı Bingazi savaşlarında gösterdiği başarıları nedeniyle verilmiştir.

Osmanlı-Yunan barış antlaşması.

İkinci Balkan Savaşının sonu

Atlantik ile Pasifk okyanuslarını birbirine bağlayan 81 kilometre uzunluğundaki Panama kanalı açıldı. 7 Hairan 1914'de gemi geçişleri başladı.

Harbiye Nazırlığı görevini yürüten ve daha sonra Başkumandan Vekilliği de yapmış olan Enver Paşa, 17 Kasım 1913'te, bugünkü MİT'in de köklerinin bulunduğu Teşkilat-ı Mahsusa'yı kurmuştur.

Bu teşkilatın amacı, Osmanlı Devleti'nin siyasi birliğinin korunmasını sağlamak, ayrılıkçı hareketleri önlemek ve yabancı devletlerin Orta Doğudaki istihbarat ve gerilla faaliyetlerine karşı koymak olarak belirlenmiştir. Teşkilat-ı Mahsusa organizasyonunun içinde çok ilginç bir isim göze çarpmaktadır; Mustafa Kemal.

Hüsamettin Ertürk, Teşkilat-ı Mahsusa'nın savaş sırasındaki eylemlerinden dolayı cezalandırılacaklarını anlayınca, 5 Aralık 1918'de göreve geldikten sonra teşkilatın ismini "Umum Âlem-i İslam İhtilal Teşkilatı" olarak değiştirmiştir, fakat bu isimle daha sonra bir faaliyete rastlanmamıştır.

FED'i kuran 8 aile: Rothschild ailesi, Rockefeller ailesi, Goldman Sachs ailesi, Lehman Brothers ailesi, Kuhn Loebs ailesi, Warburg ailesi, Lazard ailesi, Moses Seifs ailesi.

(d.1839 - ö.1914)

(1 Mart 1847-1914) Şair ve roman yazarı.

ABD'nin Ohio eyaletinde ilk trafik lambaları kullanıldı.

Enver Bey, paşalığa terfi ettirildi ve Harbiye Nazırı oldu.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 29 Kânunuevvel 329 (11 Ocak 1914) tarihinde Sofya-Belgrat-Çetine Sefaretleri Ataşemiliterliği'ne tayin buyrulmuştur.

Doğu vilayetlerinde ıslahat. Osmanlı İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu arasında imzalanan bu antlaşmayla Osmanlı Devleti doğudaki Ermeni illerinin yönetimini fiilen yabancı müfettişlerin idaresine bırakmıştır. Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinin ardından 31 Aralık 1914'te yayınlanan bir fermanla müfettişlikler lâğvedilmiştir.

Türkiye'de ilk uçak postası hizmete girdi.

Muavenet-i Milliye adlı uçağı ile Kahire-İstanbul uçuşu yapan Pilot Yzb. Fethi Bey ve Gözetleyicisi Kıd.ÜstTeğmen Sadık Beyin uçağının 14 Şubat 1914'de Suriye'de Taberiye gölü civarında düşerek şehit olmuşlardır.

Bu ilk hava şehitlerinin anısına İstanbul Fatih-Saraçhane semtinde 1914 yılında bir anıt yapılmasına başlanmış ve anıt 1916 yılında bitirilerek törenle açılmıştır.

İstanbul'da ilk elektrikli tramvay çalışmaya başladı.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 16 Şubat 329 (1 Mart 1914) tarihinde Balkan Harbi'ndeki hidemat-ı hasenesinden dolayı kaymakamlığa terfi etmiştir.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 26 Şubat 329 (11 Mart 1914) tarihinde Fransa Hükümeti tarafından Şövalye Rütbesinden Legion d'honneur nişanı ita kılınmıştır.
Akdeniz Mürettep Kuvvetler Kumandanlığı Kurmaylığı Harekat Şubesi Müdürlüğünde yarbay rütbesindeyken gösterdiği başarılarılardan ötürü şövalye rütbesiyle onurlandırılmıştır.

Osmanlı Devleti ile Sırbistan arasında İstanbul Antlaşması imzalandı.

İngiliz ve Fransız kuvvetleri, Çanakkale'ye çıkarma harekatı başlattı. Kara savaşları başladı.

1912 yılından itibaren Necid kabilelerine mensup bedevîleri "hicre" denilen köy ve kasabalarda iskân eden ve görevlendirdiği hocalarla bunlara dinî eğitim veren İbn Suûd, İHVAN adlı etkili bir askeri gücü de teşkil etmiş oluyordu. Riyad ve çevresinde Vahhâbî-Suûdî hakimiyeti artmaya devam etti. Osmanlı Devleti fiili durumu kabullendi ve Mayıs 1914'te Necid'e vilayet statüsü verilerek Abdülazîz b. Abdurrahman vali tayin edildi.

Balkan Savaşı nedeniyle seçime gidilemedi ve sıkıyönetim ilan edildi. İttihat ve Terakki, 23 Ocak 1913'teki Bâb-ı Âli Baskını ile iktidarı ele geçirdi. Bu şartlarda tek parti düzeninde 1914'te seçime gidildi ve 5. Meclis-i Mebusan üyeliklerinin tamamını İttihat ve Terakki elde etti. Bu parlamento I. Dünya Savaşı boyunca bu haliyle faaliyetlerde bulundu.

Avusturya-Macaristan veliahdı Arşidük Franz Ferdinand Saraybosna'da öldürüldü. Bu olay ile I.Dünya Savaşı başlamış oldu.

Mustafa Kemal, savaş durumunda tarafsızlık politikasının izlenmesini gerektiğini belirten resmi bir yazıyı Harbiye Nezareti'ne gönderdi.

Donanmanın güçlendirilmesi maksadıyla İngiltere'ye sipariş edilerek yapımı tamamlanmış ve son kuruşuna kadar parası ödenmiş olan Sultan Osman ve Reşadiye isimli gemilerimize İngiltere tarafından el konuldu.

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Sırbistan'a savaş ilan etti.

Almanya, Rusya'ya savaş ilan etti.

İtilaf Devletlerine karşı

Osmanlı Devleti ile Almanya arasında gizli bir ittifak antlaşması imzalandı.

Almanya, Fransa'ya, Belçika'ya ve Lüksenburg'a savaş ilan etti.
İngiltere, Almanya'ya savaş ilan ettti.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 22 Temmuz 330 (4 Ağustos 1914) tarihinde Sırbistan Ataşemiliterliği'ne tayin kılınmış ise de Sofya Ataşemiliterliği'ne ipka edilmiştir.

Osmanlı İmparatorluğu Çanakkale Boğazını kapattı.

Karadağ Avusturya-Macaristan'a ve Almanya'ya savaş ilan etti.

Amerikalı Mary Pheps Jacob, sutyen patenti aldı. İlk sutyen pembe bir kurdeleyle birbirine bağlanmış bir çift mendilden oluşuyordu.

Sırbistan Almanya'ya, Avusturya da Rusya'ya savaş ilan etti.

İngiliz donanmasından kaçan "Goeben" ve "Breslau" adlı iki Alman zırhlısı, Çanakkale Boğazı'nda Türkiye'ye sığındı.

Dönemin Osmanlı Devleti kadroları, Alman zırhlıları Goeben ve Breslau'nun, boğazdan geçişlerini temin edebilmek için, "satın alındığı" açıklaması yaptı ve bu gemilere 16 Ağustos'ta "Yavuz" ve "Midilli" adları verildi.

İngiltere ve Fransa, Avusturya-Macaristan'a savaş ilan etti.

Sırplar Avusturya-Macaristan'ı Cer Muharebesi'nde yendi.

Frontiers Savaşı. Almanlar, İngiliz seferi kuvvetlerine ve Fransa'nın beşinci ordusuna karşı bir zafer elde etti.

Avusturya - Macaristan Rusya'ya,
Sırbistan Almanya'ya karşı savaş ilan etti.

Rus Orduları doğu Prusya'ya girdi.

Tannenberg Savaşı: Rus ordusu Almanlar tarafından ağır bir yenilgi aldı.

İtilaf Devletlerine karşı

Alman birlikleri Brüksel'i işgal etti.

Almanlar doğu Prusya'da Ruslara saldırdı. Saldırı, Schlieffen planının bir ihlali, ek olarak başarısızlıktır.

Japonya Almanya'ya ve Avusturya-Macaristan'a savaş ilan etti.

Krasnik Savaşı: Avusturya-Macaristan Rusların dördüncü ordusunu yendi.

Tsingtao Savaşı. İngiliz ve Japonlar Almanların kontrolündeki Tsingato Limanını ele geçirdi.

Yeni Zelanda, Alman Samoa'yı işgal etti. (Daha sonra Batı Samoa olmuştur.)

I. Dünya Savaşı'nda Marne Muharebesi başladı.

Paris'e ilerleyen Alman Birlikleri, Fransız 6. Ordusu'nun karşı saldırısıyla püskürtüldü. İki milyon insanın yer aldığı 6 gün süren muharebede 100 bin insan hayatını kaybetti.

Paris'te Alman ilerlermesi durdu. Schlieffen Planı başarısızlığa uğramış oldu.

Avustralya güçleri Alman Yeni Gine'yi işgal etti.

Güney Afrikalı askerler, Alman güney-batı Afrika'yı istila etmeye başladı.

Kapitülasyonların kaldırılmasından sonra hükümetin ilk çıkardığı yasa, 20 Eylül 1914 tarihli gümrük resminin tadili hakkındaki kanun oldu.

Bu kanun 24 Eylül tarihli temettü vergisinin 30 Eylül tarihiden itibaren yabancılara da uygulanması hakkındadır.

Kapitülasyonların kaldırılmasına bağlı olarak, yürürlüğe konan 3.10.1914 tarihli kanunla gümrük vergileri %11'den %15'e ve 18.05.1915 tarihli diğer bir kanunla da %30'a çıkarılıldı. Gümrük vergilerinin arttırılması ile hazine açısından gümrük gelirlerinde önemli bir artış sağlandı.

İslah-ı Medaris Nizamnamesi yayınlandı.

Kapitülasyonların kaldırılmasının ardından Osmanlıda faaliyet gösteren tüm yabancı postalar kapatıldı.

Kapitülasyonların kaldırılmasından sonra hükümet, 20 Eylül 1330'da (3 Ekim 1914) "İmtiyazat-ı Ecnebiyenin İlgası Üzerine Ecânip Hakkında İcra Olunacak Muameleye Dair Talimatname" ile adli kapitülasyonların kaldırılması sonrasında oluşan yeni durumu milletler arası hukuka uygun olarak düzenledi. Talimat 16 Teşrinsani 1330 (29 Kasım 1914) tarihli karar ile tüm vilayetlere gönderildi.

13 Ekim tarihli "mehakim-i şeriye ve nizamiyenin tefrik-i vezaifi hakkındaki nizamname" ile şeriye mahkemelerinin ve nizamiye mahkemelerinin görevleri ayrılmıştı. Bu nizamname, adalet komisyonlarının çalışmalarının sonucuydu ve bir kaç sene sonra düzenlenecek olan, hukuk-aile kararnamesi ile Osmanlı adli yapısının laikleşmesinde de önemli bir başlangıç olacaktır.

Bu nizamname ile amaçlanan, yabancıların şeri mahkemelerine gitme ihtimalini ortadan kaldırarak "şer'i mahkemelerde yargılanamayız", şeklindeki şikayetlerini bertaraf etmek ve şer'i mahkemelerdeki dini kültürle yetişmiş yargıçlara itirazı önlemekti.

4 Teşrinevvel 1330/17 Ekim 1914 tarihli "Teba-yı Osmaniye ile teba-yı ecnebiye arasında mütevvekkin olup 18 Eylül 1330 tarihinde derdest-i rüyet olan deavinin fasl­ı hasmında takip edilecek usul-ü muhakemeye dair kanun-u muvakkat." ile Osmanlılar ile yabancılar arasında 1 Ekim'den önce ortaya çıkıp, görülmekte olan davaların aynen devam edeceği, ancak kapitülasyonlar kaldırıldığı için istisnai durumların artık göz önüne alınmayacağı kararlaştırıldı.

Burada amaçlanan, yabancılara ait davalarda, konsolosluk memurlarının müdahalesinin kaldırılması gibi "istisnai durumların" ortadan kaldırılmasıydı.

Harbiye Nazırı Enver Paşa, başkumandan vekili (başkumandan padişahtır) tayin edildi.

1914 - 1918 savaşı; Birinci Dünya Savaşı'nda Türk orduları Ruslara karşı, tek başlarına olarak Kafkasya cephesinde; Almanlar, Avusturyalılar ve Macarlarla birlikte Galiçya cephesinde; Bulgar ve Almanlarla birlikte Rumanya cephesinde çarpışmışlardır.

Dârülbedâyi ya da asıl adıyla Dârü'l-bedâyi-i Osmânî, 27 Ekim 1914 tarihinde İstanbul Belediyesi bünyesinde konservatuvar olarak açıldıktan sonra okul hüviyetinden çıkıp bir tiyatro topluluğuna dönüşen; halen İstanbul Şehir Tiyatroları adıyla varlığını sürdüren sanat kurumu.

Alman amirali Suşon komutasında Karadeniz'e çıkan Yavuz (Goben) ve Osmanlı donanması, Rusların Sivastopol ve Odesa limanlarını bombaladı.

Harbiye Nazırı Enver Paşa ve Bahriye Nazırı Cemal Paşa'nın emri ile gerçekleşen bu olay, Osmanlı Devletinin I.Dünya Savaşına girmiş olduğu anlamına geliyordu ve Türk İmparatorluğu için çok ağır sonuçları olacaktı.

Rusya, Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan etti.

Ruslarla Doğu Anadolu'da sürdürülen savaşta, Ermeni çeteler, Rus ordusunun yanında yer aldı ve Osmanlı yönetimine karşı silahlı ayaklanma başlattı.

Ermeniler, sivil halkı hedef alan katliamlar yaptılar.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
Osmanlı Devleti ile İngiltere ve Fransa arasında henüz fiili bir savaş durumu olmamasına rağmen boğaz girişini koruyan tabyalara 3 Kasım 1914 günü ateş açtılar.

Bu bombardıman sırasında, Seddülbahir Kalesi'nin içinde yer alan tabyanın cephaneliği isabet almış ve cephanelikte bulunan "11 ton barut" infilak etti.

Şiddetli patlamalar sırasında tabyada görev yapan askerlerimizden 5 subay ile 81 erbaş ve er şehit olmuştur. Ruhları Şad olsun.

"İlk Şehitler Anıtı"; 3 Kasım 1914 tarihinde hayatını kaybeden askerlerimizin anısına dikilmiştir.

Burdur ve Isparta'da deprem oldu.

Birleşik Krallık ve Fransa, Osmanlı İmparatorluğuna savaş ilan etti.

Kuzeydoğu Hint Okyanusu'nda Cocos Savaşı. Avustralya'nın "Sidney" kruvazörü, Alman "Emden" kruvazörünü yok etti.

Yeşilköy'deki Rus Abidesi yıkıldı.

Osmanlı Devleti, İtilaf Devletleri'ne savaş ilan etti.

11 Kasım1924 tarihinde, Sultan Mehmed Reşad tarafından, bütün Müslümanların Halifenin yanında düşmana karşı savaşa çağrılması anlamına gelen "Cihad-ı Ekber" halka duyuruldu.

İttihat ve Terakki Partisi'nin ileri gelenlerinden Enver Paşa, savaşa Almanya tarafında girilmesinin kazançlı olacağını düşünmekteydi. Rusya ile yıllardır süren savaş, Fransa ve İngiltere ittifak devletlerinin güven vermeyen politikaları yüzünden Almanya'ya daha da yaklaşılmıştı.

Rus donanması, Trabzonu bombaladı.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 16 Teşrinisani 330 (29 Kasım 1914) tarihinde iki sene kıdem zammı verilmiştir.

Falkland Adaları savaşı. Von Spee'nin Alman kruvazör filosu, kraliyet deniz kuvvetleri tarafından yenilir.

Mesudiye zırhlısı, Çanakkale'de bir İngiliz denizaltısı tarafından batırıldı.

Kapitülasyonların kaldırılmasından sonra 13 Aralık 1914'te çıkartılan "Ecnebi Anonim ve Sermayesi Eshama Münkasım Şirketlerle Ecnebi Sigorta Şirketleri Hakkında Kanun-u Muvakkat" ile, Türkiyede faal olan yabancı şirketler ile ilgili tüm kurallar yeniden belirlendi. Böylece tüm şirketler Osmanlının ticaret ve vergi kanunlarına uymak zorunda olacaklardı.

Mısır, İngiltere himayesinde bir "krallık" haline getirildi ve Osmanlı Devleti'nin hukukuna son verildi.

1914 yılının 15-22 Aralık tarihleri arasında, Sarıkamış yakınındaki Allahuekber dağlarında, Kars'ı Ruslardan geri almak için harekata katılan 60 bin asker donarak öldü.

Başkumandan vekili Enver Paşa büyük bir güçle, Rusları hiç beklemedikleri bir yerden, Allahüekber dağlarından aşarak vurmayı ve Kars‘ı yeniden vatan topraklarına katmayı hedeflemişti.
Allahuekber dağlarının yer yer 2-3 bin rakımlı geçitlerinde ısı sıfırın altında 30 dereceye kadar düşüyordu. Türk askerlerinin büyük bölümü ise çölden gelmişti ve üzerlerinde yazlık üniformalar vardı.

Allahuekber dağları, 37 bin şehit verilerek aşıldı ve Sarıkamış kuşatıldı. Sarıkamış kuşatma harekatı aşırı soğuk ve açlık yüzünden, hedef ele geçirilemeden, 5 Ocak 1915'de sona erdi.

Osmanlı Ordusu bu dağlarda, 60 bini donma sonucu tam 78 bin şehit verdi. Rus birlikleri de bu savaşlarda 32 bin askerini kaybetti.

Yeniköy Mukavelesi ile doğudaki Ermeni illerinin yönetimini fiilen yabancı müfettişlerin idaresine bırakan uygulama, yayınlanan bir fermanla lağvedilmiştir.

II.Batı Trakya Türk Cumhuriyeti

Isıya dayanıklı pyrex cam üretildi.

Pellegranın bir beslenme hastalığı olduğu anlaşıldı.

1915 yılında Hokand Hanlığı'nı yeniden kurabilmek amacıyla bir isyan başladı ve 1916'da isyan tüm Fergana'ya sıçradı.

Avustralya Ordusu ile 2 Türk'ün Avustralya'daki BROKEN HILL SAVAŞI...

Fatih Külliyesi' nin Karadeniz Medreselerinde 1–2 yıl okuyan Molla Abdullah, 19. yy sonunda, rızkını taa Avustralya'nın Silver City şehrinde aramaya çıkmış, Hıristiyanlar tarafından kesilen eti yemeyen Müslümanlara, Allah rızası için kasaplık yapmaya başlamıştı.

Bazılarının ‘Kul', bazılarının ‘Gül' diye bahsettiği 22 yaşlarında çok yakışıklı babayiğit Mehmed çıka geldi. Anadolu'nun ücra bir köşesinden Kul Mehmed, "Ekmek Teknesini" de beraberinde getirmişti. Tekerlekli, ufacık bir dondurma arabası ve üzerinde uzun bir sırıkta takılı Ayyıldızlı Türk Bayrağı ile sokak sokak gezerken

Aynı şehre, daha sonra, bazılarının ‘Kul', bazılarının ‘Gül' diye bahsettiği 22 yaşlarında, yakışıklı ve babayiğit Mehmed çıka geldi. Anadolu'nun ücra bir köşesinden gelen Kul Mehmed, "Ekmek Teknesini" de beraberinde getirmişti. Tekerlekli, ufacık bir dondurma arabası ve üzerinde uzun bir sırıkta takılı Ayyıldızlı Türk Bayrağı ile sokak sokak gezerken Molla Abdullah ile tanıştı ve ahbablıkları doğdu.

Yıl 1914'e geldiğinde, Avustralya, İngilizler için Osmanlı'ya karşı savaşsın diye asker toplamaya başlamıştı.

Abdullah ile Muhammed, Halife-i Ruyi Zemin'in Cihad Fetvası çıkardığını çok geç haber aldılar. Derhal ilgili makamlara giderek memlekete dönmek istediklerini bildirdiler. Ancak "Yollar kapalı, ülkenize gidemezsiniz." cevabı verildi. Israrları ciddiye alınmayınca "Öyle ise bizde kendimizi sizlere karşı harp hâlinde addediyoruz." dediler.

Abdullah ile Muhammed, bütün varlıklarıyla birer tüfek ve cephane satın alığ hazırlık yapmaya başladılar. Sydney'de neşredilen bir gazeteye "İlan-ı Harp" haberi gönderdiler.
"Türkiye İngiltere'ye karşı harp ilan ettiği için, Avustralya'da yaşayan Abdullah ve Kul Mehmet ismindeki iki Türk'te Avustralya Kıta'sına karşı savaş ilan etmişlerdir."

İngilizler'in topladıkları Anzak askerlerini sevk ettikleri demiryolu, Broken Hill tepesinin yanından geçmekteydi. 1 Ocak 1915 günü, makinist Broken Hill in yanındaki boğaza girince, yolun üzerinde, Türk Bayraklı tahta arabayı görür ve hemen ardından tren, yaylım ateşine tutulur. Tren, içindeki ölü askerlerle geri dönerken, Avustralya ordusu, ateş edenlerle çatışır. Uzun çatışmalardan sonra, sesler kesildiğinde, iki ŞEHİT, silahlarına sarılmış, bulunur. Ama Avustralya askerlerinde korku bitmemiştir. Çünkü, en az 50 kişi ile çatıştıklarını, geri kalanın kaçtığını, ve bir yerde tekrar ortaya çıkacaklarını düşünürler.

Bu olay, Avustralya tarihinde, Broken Hill Savaşı olarak geçer. Dondurma arabası bir müzededir. Avustralyalılar, iki şehidimizin çarpıştığı Silver City'de ki tepelere "Turks Rocks – Türk Tepeleri" ismini verdiler.

Şehit Abdullah'ın üzerinden çıkan not, ise şöyledir: "Bu yaptığımız Allah ve Sultan adına yapıyoruz. Cihadımız hak yolundadır. Ne yaptığımızı bir biz, bir de Allah biliyor."

Büyük Britanya ilk Zeplin uçuşunu yaptı.

George Claude, reklamcılıkta kullanılmak üzere neon tüplerinin patentini aldı.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 7 Kânunusani 330 (20 Ocak 1915) tarihinde 3ncü Kolordu'da yeni teşekkül eden 19ncu Fırka Kumandanlığı'na tayin buyrulmuştur.

Mustafa Kemal, Esat Bülkat Paşa komutasındaki 3ncü Kolordu'ya bağlı olarak Tekirdağ'da teşkil edilecek 19ncuTümen Komutanlığı'na atandı.
Gelibolu'daki 5. Ordunun başına geçen Alman Generali Liman von Sanders oluşabilecek düşman taarruzuna karşı kendi kuvvetlerini üç gruba ayırır. M.Kemal'in komuta ettiği kuvvetler ordu ihtiyatına dahil edildi. Mustafa Kemal bu plan üzerine 18 Nisan 1915'te Çanakkale'deki Bigali ilçesine geçti ve düşman birliklerinin 25 Nisan 1915'teki çıkarmasının ardından, kuvvetlerini Conkbayırı'na sevk etti.

Osmanlı Süveyş Kanalı'nın denetimini kaybetti.

Cemal Paşa kumandasındaki Osmanlı kuvvetlerinin Kanal (Süveyş) Harekâtı başarısızlıkla sonuçlandı.

İttihâd ve Terakkî'nin fiilen iktidara gelmesinden sonra, üç paşalar diye bilinen Talât, Enver ve Cemâl paşaların bâzı kaprisleri, gerçek ve tecrübeleri bir tarafa bırakarak hayâllere kapılmaları sebebiyle Osmanlı Devleti; Rusya, İngiltere, Fransa, Sırbistan, Romanya, Belçika, Yunanistan, Portekiz ve Karadağ devletlerinden meydâna gelen îtilâf devletlerine karşı; Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan'dan meydâna gelen ittifak devletleri yanında harbe girdi. Osmanlı Devleti'nin fiilen harbe girmesi ve seferberliğin îlân edilmesi üzerine, bahriye nâzırı Cemâl Paşa, harbiye nâzırlığı uhdesinde kalmak üzere, dördüncü ordu kumandanlığı ile Filistin-Arabistan umûmî vâliliğine tâyin edidi. 21 Kasım 1914 Cumartesi günü İstanbul'dan ayrıldı.

Cemâl Paşa, yanında erkân-ı harb reîsi Von Frankenberg ve müşaviri Von Kress ve daha bir takım Alman subayları olduğu hâlde 25.000 kişilik bir orduyla 14 Ocak 1915'de Şam'dan Mısır'a hareket etti. 300 km.'lik bir kum çölü olan Tih sahrasını bin bir zahmet, meşakkat ve mahrumiyet içinde geçen Osmanlı ordusu, 3 Şubat 1915'de kanal bölgesine ulaştı. Cemâl Paşa İngilizlerin 200.000'e yakın asker, tel örgüler, zırhlılar ve zırhlı trenlerden meydana gelen bir tahkimat yaptıklarından habersizdi. Gece yarısından sonra hemen harekâta geçen Cemâl Paşa'nın kumandasındaki ordu, hücum ve saldırılar karşısında kısa bir müddet içinde pek çok kayıp vererek geri çekildi.

Bu felâkette şehîd, yaralı ve kayıp yekünü 1.410'u buldu. İngiliz zayiatı ise, 25 ölü ve 150 yaralıdan ibaretti. Bâzı mevzi hücumlarla harekât devam ettirildiyse de, fazla zâyiât verilerek 15 Şubat'ta geri çekilindı. Bu felâket üzerine Mısır fethinden vazgeçen harbiye nâzırı Enver Paşa ve bahriye nâzırı Cemâl Paşa, dördüncü ordu emrindeki 8, 10 ve 25. fırkaları (tümen) Çanakkale'ye sevk ettiler. Böylece birinci kanal seferi fecî bir başarısızlık, acı ve pek çok kayıpla sona erdi.

Almanya, ticari gemilere karşı denizaltı savaşına başladı.

İngiliz ve Fransız deniz kuvvetleri Çanakkale'ye saldırdı, Gelibolu mücadelesi başladı. Müttefik Donanması, Boğaz'ın dış tabyalarını bombalamaya başladı.

M. Kemal, Arıburnu muharebelerinde Yarbay rütbesi ile görev yapmıştır.

İleride NASA adını alacak olan NACA (National Advisory Committee for Aeronautics) kuruldu.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
Çanakkale kıyılarına çıkartma yapan müttefik ordularına karşı Osmanlı direnişi zaferle sonuçlandı.

18 Mart tarihi, her yıl, Şehitler Günü olarak kutlanmaktadır.

18-20 Mart 1915: İmza mahallinden çok, İstanbul'un Rusya'ya bırakılmasını öngören anlaşma olduğu için bu şekilde anılır.

Fransa-İngiltere ikilisi 1913-1914 sürecinde savaş daha başlamadan Balkan-Anadolu-Basra-Hicaz-Süveyş arasını paylaşmışlardı. Savaş başlayınca bu araziden pay vererek yanlarında savaşacak ülke aramaya başladılar.

Kendi aralarındaki temel paylaşımı bozmamak kaydıyla, İstanbul ve Boğazları Rusya'ya bırakma sözü verdiler. Bu, tutulmak üzere değil, Rusya'yı uyutup oyalamak için verilmiş sözdü.

İlginç olan, 18 Mart'ta donanmaları Çanakkale'de ağır yenilgi almasına rağmen, İngiliz-Fransız ikilisinin bu anlaşmayı yapıp savaşı sürdürmeleri ve savaşın kazanılacağına olan inançlarıdır.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 3. Sınıf Aziz Alexander Nişanı
Çanakkale Savaşlarındaki kahramanlıkları nedeniyle verilmistir.

II. Ypres Savaşı'nda, Almanlar kimyasal silahlar (gaz) kullanmaya başladı.

Dahiliye Nezareti 14 vilayet ile 10 mutasarrıflığa, 24 Nisan 1915 tarihinde gönderdiği genelgede; Hınçak, Taşnak ve benzeri Ermeni komitelerinin kapatılması, belgelerine el konulması, liderleri ile zararlı faaliyetleri bilinen Ermenilerin tutuklanması ve bunlardan bulundukları yerlerde kalmaları sakıncalı görülenlerin uygun yerlerde toplanmaları talimatını verdi.

Bu genelgeye istinaden, İstanbul'da 235, diğer vilayetlerde de 321 olmak üzere toplam 556 komite mensubu terörist tutuklandı. Tutuklamalar sırasında herhangi bir çatışma ve ölüm olayı söz konusu olmadı.

Ancak Ermeni Diasporası, bu verileri inkar etmekte, tutuklananların sayısını onbinler olarak ifade etmekte ve ölümler olduğunu savunmaktadır. Ne var ki, iddialarına herhangi bir delil, dayanak, belge yada ispat getirememektedirler. Kendi iddiaları çürüyeceğinden, çeşitli ülke arşivlerinde ki tarihi vesikalarını da ortaya çıkarmamaktadırlar.

24 Nisan 1915 ile ilgili Ermenilerin asıl kuyruk acısı, Osmanlı aleyhinde eylemlerde bulunan Ermeni teröristlerin, tutuklanarak, topluca etkisiz hale getirilmiş olmasıdır.

İtalya ve İtilaf devletleri arasında Londra Paktı kuruldu. Rusya-İngiltere-Fransa, aralarına İtalya'yı almak için Osmanlı toprağından yeni paylar verdiler.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
Çanakkale Boğazı girişinin Anadolu yakasında, Seddülbahir'in tam karşısında yer alan Kumkale'ye, 25 Nisan 1915 sabahı Fransız savaş gemilerinin himayesinde İngiliz ve Fransız birlikleri tarafından çıkarma yapıldı. Seddülbahir, Arıburnu ve Kumkale'ye yapılan çıkarmalar ile 9 ay sürecek Çanakkale Kara Savaşları başladı.
İtilaf Devletleri'nin, çıkarması 19. Tümen'in karşı koyması ile durduruldu. Arıburnu Zaferi kazanıldı.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
Saddülbahir Savaşı kazanıldı.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
Seddülbahir'de I.Kirte Muharebesi

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: İmtiyaz Madalyası
19. Tümen Komutanlığı görevindeki üstün başarılarıları sonucunda verilmiştir. Atatürk'e 30 Nisan 1915'te padişah V. Mehmet Reşat tarafından 19'ncu Tümen Komutanıyken verilen Gümüş İmtiyaz Madalyasıdır. Ön yüzünde Padişah II. Abdülhamit'in saltanat arması, arka tarafında ise "Devlet-i Aliyye-i Osmaniye uğrunda fevkalade sadakat ve secaat ibraz edenlere mahsus madalyadır" yazısı ve 1300 tarihi vardır. Yeşil kırmızı renkli şeritinde çapraz kılıç üstünde plaka yer almaktadır. Şerit üzerindeki plakada 1332 (1916) yılı eski yazı ile yazılıdır.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
Fransız denizaltısı Joule, mayına çarparak battı.

Ermeniler, Van'da katliam yaptılar.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
Kabatepe Savaşı kazanıldı.

Van, Muş ve Bitlis, Rus güçleri ve Ermeniler tarafından işgal edildi.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
Seddülbahir'de II.Kirte Muharebesi

Alman Güneybatı Afrika'nın başkenti olan Windhoek, Güney Afrikalı askerler tarafından işgal edildi.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
Çanakkale'de, Binbaşı Ahmet Bey komutasındaki Muavenet-i Milliye muhribi, Golyath zırhlısını torpilleyerek batırdı.

İtalya Avusturya-Macaristan'a savaş ilan etti.

Meclis-i Vükelâ, Ermenilerin Musul, Zor, Halep ve Suriye'nin bazı bölgelerine sevk edilmeleri kararını aldı.

Ermenilerin 25 gün süren Karahisar-ı Şarkî isyanında şehir yakıldı, 120 Müslüman öldürüldü.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 19 Mayıs 331 (1 Haziran 1915) tarihinde Miralaylığa terfi etmiştir.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
Seddülbahir'de III.Kirte Muharebesi

Sevk edilen Ermenilerin iskân ve iaşelerinin teminiyle geride bıraktıkları mallarının koruma altına alınmasını içeren yönetmelik yayınlandı.

Japonlar, Çin'deki özel ayrıcalıklarını, öne sürdükleri "Yirmi Beş İstek" ile artırmaya kalkıştı.

İlk Müttefiklerarası Konferans Chantilly'de toplandı.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 2 Temmuz 331 (15 Temmuz 1915) tarihinde Harp Madalyası…

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 15 Temmuz 331 (28 Temmuz 1915) tarihinde 15nci Kolordu Kumandanlığı'na ve seneyi mezkûrede (Ağustos) 16ncı Kolordu Komutanlığı'na tayin buyrulmuştur.

Almanlar Varşova'yı işgal etti.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
6 Ağustos 1915 günü başlayan Suvla Körfezi çıkarması sebebiyle, Barbaros Hayreddin zırhlısı 5. Ordu'ya teslim edilecek 30.000 top mermisi ile birlikte Çanakkale'ye gönderildi.

8 Ağustos 1915 günü pazar sabahı, pusuya yatmış olan İngilizlere ait HMS E11 denizaltısı tarafından torpillendi. Sancak tarafından isabet alan ve top mermileri yüzünden ağırlaşmış olan Barbaros Hayreddin zırhlısı, 7 dakika içerisinde alabora oldu. 21 subay ve 237 er boğularak şehit düştü. Kalan mürettebat, gemiye eşlik eden torpidobotlar tarafından kurtarıldı.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
6 Ağustos–29 Ağustos Anafartalar Savaşları, Ağustos Taarruzu olarak bilinir.
Britanya'nın Gelibolu'yu elde etmek için yaptığı başarısızlıkla sonuçlanan son savaştır.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI

ÇANAKKALE SAVAŞLARI

ÇANAKKALE SAVAŞLARI

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 19 Ağustos 331 (1 Eylül 1915) tarihinde Muharebe Gümüş Liyakat Madalyası.
Çanakkale Savaşları'ndaki üstün başarıları. Atatürk'e Anafartalar Grup Komutanı iken 1 Eylül 1915'te Padişah V. Mehmet Reşat tarafından verilmiş Gümüş Liyakat Madalyasıdır. Yeşil zırhlı kırmızı kevkez şeritte çift kılıç ve bir plaka üzerinde Osmanlıca olarak 1332 (1916) tarihi bulunmaktadır. Ön yüzünde II. Abdülhamit'in saltanat arması, arka yüzünde "Liyakat Madalyası, sadakat ve şecaat ibraz edenlere mahsustur yazısı ve 1308 (1891) tarihi yazılıdır.

Meriç ötesindeki toprakların Bulgaristan'a terki

Bulgaristan, İttifak Devletleri'nin yanında savaşı girdi.

Birleşik Krallık ve Fransa Bulgaristan'a savaş ilan etti.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
Çanakkale Bölgesi İttifak Kuvvetleri Komutanı General Hamilton, görevini General Birdwood'a devrederek cepheden ayrıldı.

İtalya ve Rusya, Bulgaristan'a savaş ilan etti.

Fransız ordusu, Britanya ve İtalya desteğiyle Balkan Cephesi'ni oluşturmak üzere Selanik'e bir çıkarma yaptı.

Irak Cephesi'nde, 22 Kasım ile 25 Kasım tarihleri arasında yapılan savaşta İngilizlere karşı Selman-ı pâk Zaferi kazanıldı. General Townshend kumandasındaki İngiliz/Hint birlikleri, 3 Aralık'ta Kut'ül Ammare'ye çekildi.

Osmanlı birlikleri, bir İngiliz tümenini Irak'ın Kut şehrinde kuşattı.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI
Son Anzak ve İngiliz birlikleri de Çanakkale'yi terk etti.

M.KEMAL ÖZLÜK DOSYASI: 28 Kânunuevvel 331 (28 Aralık 1915) Alman Hükümeti tarafından Demir Salip Nişanı (demir haç) verilmiştir.
Çanakkale Savaşları'ndaki üstün başarıları nedeniyle.

(d.1838 - ö.1916)

Almanya emeklilik yaşını 65'e indirdi ve taviz vermeden günümüze kadar getirdi.